5 تفاوت موتور دیزل با موتورهای بنزینی که باید بدانید!

امروزه ضرورت استفاده از موتور دیزل در جهان به شدت گسترش یافته و بسیاری از صنایع برای تأمین برق و سوخت خود از موتورهای دیزل استفاده می‌کنند. موتور دیزل برای مناطقی که مشکل قطعی برق بسیار دارند یا برق شهری در آن ناحیه وجود ندارد استفاده می‌شود. همچنین موتور دیزل برای مکان‌هایی مانند بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها به وسیله‌ای ضروری تبدیل شده است. این نوع موتورها از نظر سوخت به دو دسته موتور دیزل گازسوز و موتور بنزینی تقسیم‌بندی می‌شوند که هر کدام می‌تواند بر حسب نیاز کارایی داشته باشد. اما موتور دیزل و موتور بنزینی جدا از شباهت‌هایی که با یکدیگر دارای تفاوت‌هایی نیز هستند که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد؛ در این مقاله ابتدا به تعریف موتور دیزل و موتور بنزینی میپردازیم، سپس تفاوت‌ موتور دیزل با موتور بنزینی را برای شما شرح می دهیم؛ با ما همراه باشید.

موتور دیزل چیست؟

موتور دیزل یک موتور احتراق داخلی است که بر اساس اصل اشتعال تراکمی کار می‌کند. این نام از رودولف دیزل، مخترع موتور دیزل گرفته شده است. موتورهای دیزل معمولاً در بسیاری از صنایع از جمله خودروها، کامیون‌ها، اتوبوس‌ها، لوکوموتیوها، کشتی‌ها، ژنراتورها و ماشین‌آلات سنگین استفاده می‌شوند.

موتور بنزینی چیست؟

موتور بنزینی که به‌عنوان موتور دوگانه سوز یا موتور مخلوط سوخت نیز شناخته می‌شود، یک موتور احتراق داخلی است که می‌تواند با بنزین و گازوئیل کار کند؛ این نوع موتور عناصری از موتورهای بنزینی و موتورهای دیزلی را ترکیب می‌کند تا انعطاف پذیری در انتخاب سوخت و افزایش بازدهی را فراهم کند.

در موتورهای دیزلی بنزینی، می‌توان با تنظیم نوع و نسبت سوخت مصرفی، فرایند احتراق را تا حدودی کنترل کرد. موتور معمولاً عمدتاً با سوخت دیزل کار می‌کند که مشخصه احتراق تراکمی موتور دیزل را فراهم می‌کند. بااین‌حال، در شرایط عملیاتی خاص، بنزین یا سوختی شبیه بنزین را می‌توان وارد محفظه احتراق کرد تا احتراق را آغاز کند.

استفاده از بنزین یا سوخت‌های مشابه بنزین در موتورهای دیزلی می‌تواند به بهبود راندمان احتراق و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای کمک کند. بنزین در مقایسه با سوخت دیزل فراریت بالاتری دارد که می‌تواند به اختلاط بهتر هوا و سوخت در محفظه احتراق کمک کند. این موضوع می‌تواند منجر به احتراق کامل‌تر و کاهش انتشار آلاینده‌ها شود.

بنزین یا سوخت مشابه بنزین را می‌توان از طریق روش‌های مختلفی از جمله تزریق مستقیم آن به محفظه احتراق یا وارد کردن آن به جریان هوای ورودی به دست آورد. سیستم کنترل موتور شرایط عملیاتی را کنترل می‌کند و انتشار سوخت و زمان جرقه زنی را بر این اساس برای بهینه‌سازی عملکرد و آلایندگی تنظیم می‌کند.

موتورهای دیزلی بنزینی، حاصل تحقیقات و توسعه مداوم هستند که با هدف بهبود کارایی و انتشار موتورهای احتراق داخلی تولید شده‌اند. این موتورها با ترکیب نقاط قوت سوخت بنزین و سوخت دیزل به دنبال ایجاد تعادل بین قدرت، کارایی و اثرات زیست محیطی هستند.

تفاوت موتور دیزل با موتورهای بنزینی

باید گفت که تفاوت اصلی بین یک موتور دیزل و یک موتور بنزینی در فرایند احتراق و سیستم سوخت آنها نهفته است با این‌حال موتور بنزینی با موتور دیزل دارای تفاوت‌های دیگری نیز هستند که در زیر به آنها اشاره می‌کنیم:

فرایند احتراق

موتور بنزینی: موتورهای بنزینی از اشتعال جرقه‌ای استفاده می‌کنند. یک شمع جرقه الکتریکی تولید می‌کند تا مخلوط هوا و سوخت را در محفظه احتراق مشتعل کند. این احتراق کنترل شده نیرویی را ایجاد می‌کند که پیستون را به سمت پایین می‌راند.

موتور دیزل: موتورهای دیزلی از احتراق تراکمی استفاده می‌کنند. هوا در محفظه احتراق فشرده می‌شود تا میزان دما و فشار افزایش یابد که این موضوع باعث می‌شود سوخت دیزل خود به خود  دچار احتراق شود. در موتور دیزل برای شروع فرایند احتراق نیازی به شمع ندارد.

سیستم سوخت

موتور بنزینی: موتورهای بنزینی به کاربراتور یا سیستم تزریق سوخت برای مخلوط‌کردن هوا و سوخت قبل از ورود به محفظه احتراق متکی هستند. سوخت تبخیر شده و با نسبت‌های مشخص با هوا مخلوط می‌شود.

موتور دیزل: موتورهای دیزلی از تزریق مستقیم سوخت استفاده می‌کنند. سوخت مستقیماً با فشار بالا به محفظه احتراق تزریق می‌شود. سوخت دیزل تزریق شده تبخیر شده و با هوای داغ و فشرده در محفظه مخلوط می‌شود.

ویژگی‌های سوخت

موتور بنزینی: موتورهای بنزینی همانطور که از نام آن‌ها پیداست از بنزین به‌عنوان سوخت استفاده می‌کنند. بنزین فرّارتر است و به‌ سرعت تبخیر می‌شود. همچنین چگالی کمتری دارد و اتم‌های کربن کمتری در واحد حجم دارد.

موتور دیزل: موتورهای دیزلی از سوخت دیزلی (گازوئیل) استفاده می‌کنند که در مقایسه با بنزین، پایداری کمتری دارد و فرّار نیست. سوخت دیزل سنگین‌تر است و اتم‌های کربن بیشتری در واحد حجم دارد.

ویژگی‌های احتراق

موتور بنزینی: موتورهای بنزینی معمولاً در دور موتورهای بالاتر (RPM) کار می‌کنند و توان خروجی بالاتری در واحد جابه‌جایی دارند. موتورهای بنزینی در مقایسه با موتورهای دیزلی عملکرد روان‌تر و بی‌صداتری دارند.

موتور دیزل: موتورهای دیزلی برای نسبت تراکم بالاتر و سرعت موتور کمتر طراحی شده‌اند. آنها خروجی گشتاور بالاتری را دارا هستند و برای کاربردهایی که نیاز به نیروی کششی بیشتری دارند، مانند وسایل نقلیه سنگین یا بکسل، مناسب هستند.

کارایی و انتشار آلایندگی

موتور بنزینی: موتورهای بنزینی عموماً نسبت قدرت به وزن بهتر و توان خروجی بالاتری دارند. بااین‌حال، در مقایسه با موتورهای دیزلی، مصرف سوخت کمتری دارند. موتورهای بنزینی مونوکسید کربن (CO) و ترکیبات آلی فرار (VOCs) بیشتری تولید کرده و منتشر می‌کنند.

موتورهای دیزلی: موتورهای دیزلی به دلیل بهره‌وری سوخت خود، به‌ویژه در سرعت‌های پایین موتور و بارهای زیاد، مشهور هستند. آنها معمولاً مقادیر کمتری CO و VOC منتشر می‌کنند. بااین‌حال، موتورهای دیزل تمایل به تولید سطوح بالاتری از اکسیدهای نیتروژن (NOx) و انتشار ذرات معلق (PM) دارند.

یکی از پرطرفدارترین موتورهای دیزلی که سوخت کمی مصرف می‌کند و انرژی الکتریسیته تولید می‌کند، دیزل ژنراتور است؛ دیزل ژنراتور دارای انواع گوناگونی است، برای کسب اطلاعات بیشتر درباره آن به صفحه دیزل ژنراتور مراجعه کنید.

این تفاوت‌ها بر طراحی، عملکرد و کاربردهای موتورهای دیزلی و بنزینی تأثیر می‌گذارد. هر نوع دارای مزایای خاص خود است و برای اهداف خاصی مانند موتورهای بنزینی در خودروهای سواری و موتورهای دیزلی در کامیون‌ها یا ماشین‌آلات سنگین مناسب‌تر است.

موتور دیزل بهتر است یا موتور بنزینی؟

این سوال که آیا یک موتور دیزل بهتر از یک موتور بنزینی است یا بالعکس به عوامل متعددی و الزامات خاص کاربرد بستگی دارد. هر نوع موتور نقاط قوت و ضعف خاص خود را دارد. در اینجا چند جنبه کلیدی را بررسی خواهیم کرد:

1. راندمان سوخت: موتورهای دیزلی عموماً نسبت به موتورهای بنزینی مصرف سوخت بیشتری دارند. آنها معمولاً به مایل در هر گالن (MPG) بهتری دست می‌یابند و به دلیل نسبت تراکم بالاتر و فرایند احتراق کارآمد، راندمان حرارتی بالاتری را ارائه می‌دهند. این امر باعث می‌شود موتورهای دیزلی برای کامیون‌های مسافت طولانی، ماشین‌آلات سنگین و کاربردهایی با مصرف سوخت بالا مناسب باشند.

2. قدرت و گشتاور: موتورهای دیزلی معمولاً گشتاور خروجی بالاتری را ارائه می‌دهند که آنها را برای بکسل کردن، حمل بارهای سنگین و سایر کاربردهایی که نیاز به قدرت کم پایان قوی دارند، سودمند می‌کند. از طرف دیگر، موتورهای بنزینی اغلب توان خروجی ویژه بالاتری را ارائه می‌دهند و می‌توانند برای برنامه‌هایی که RPM و اسب بخار بالا مهم هستند، مانند خودروهای اسپورت، مناسب‌تر باشند.

3. هزینه: تولید و نگهداری موتورهای بنزینی در مقایسه با موتورهای دیزلی معمولاً هزینه کمتری دارند. موتورهای دیزلی معمولاً دارای قطعات مستحکم‌تری هستند، مانند بلوک‌ها و پیستون‌های قوی‌تر که می‌تواند هزینه اولیه آنها را افزایش دهد. علاوه بر این، گاهی اوقات سوخت دیزل می‌تواند گران‌تر از بنزین باشد که بر هزینه کلی خرید تأثیر می‌گذارد.

4. انتشار گازهای گلخانه‌ای: موتورهای دیزلی سطوح بالاتری از اکسیدهای نیتروژن (NOx) و ذرات معلق (PM) را در مقایسه با موتورهای بنزینی تولید کرده‌اند. بااین‌حال، پیشرفت‌ها در فناوری‌های کنترل انتشار، مانند فیلترهای ذرات دیزل (DPF) و سیستم‌های کاهش کاتالیزوری انتخابی (SCR)، انتشار گازهای گلخانه‌ای موتورهای دیزلی مدرن را به میزان قابل‌توجهی کاهش داده‌اند. موتورهای بنزینی، به‌ویژه هنگامی که به مبدل‌های کاتالیزوری مجهز شوند، می‌توانند استانداردهای آلایندگی دقیق را نیز رعایت کنند.

5. کاربرد و دردسترس‌بودن: انتخاب بین موتور دیزل و موتور بنزینی به کاربرد خاص بستگی دارد. موتورهای دیزلی معمولاً در کامیون‌های تجاری، ماشین‌آلات سنگین و وسایل نقلیه مسافربری خاص استفاده می‌شوند. موتورهای بنزینی در خودروهای سواری، موتورسیکلت‌ها و وسایل نقلیه کوچک‌تر به دلیل وزن سبک‌تر، قابلیت‌های RPM بالاتر و عملکرد نرم‌تر در سرعت‌های بالاتر غالب هستند.

در نهایت، تعیین اینکه کدام موتور بهتر است به نیازهای خاص، اولویت‌ها و شرایط عملکرد برنامه بستگی دارد. درنظرگرفتن عواملی مانند بهره‌وری سوخت، نیازهای برق، هزینه‌های اولیه و تعمیر و نگهداری، مقررات انتشار گازهای گلخانه‌ای و دردسترس‌بودن سوخت ضروری است. پیشرفت‌های فناوری همچنان به کاهش شکاف بین موتورهای دیزلی و بنزینی ادامه می‌دهد و گزینه‌های پیشرفته جایگزین مانند موتورهای هیبریدی و الکتریکی نیز با پیشرفت صنعت خودرو محبوبیت پیدا می‌کنند.

‌

در نتیجه، موتورهای دیزل منابع انرژی همه‌کاره هستند که در صنایع و کاربردهای متعدد کاربرد گسترده‌ای پیدا می‌کنند. از ویژگی‌های قابل‌توجه آنها می‌توان به گشتاور خروجی بالا، راندمان سوخت، دوام و قابلیت اطمینان اشاره کرد. موتورهای دیزلی معمولاً در حمل‌ونقل از جمله کامیون، اتوبوس، قطار و کشتی به دلیل توانایی آنها در تحمل بارهای سنگین و ارائه قابلیت‌های دوربرد استفاده می‌شوند.

موتورهای دیزلی سوخت بسیاری از ماشین‌آلات صنعتی و ساختمانی را تأمین می‌کنند و عملکرد کارآمد را در شرایط سخت تضمین می‌کنند. علاوه بر این، موتورهای دیزل نقش اساسی در تولید برق دارند، به‌ویژه در مناطق دورافتاده یا خارج از شبکه که تأمین برق همیشگی ضروری است.

موتورهای دیزلی در کاربردهای دریایی، کشاورزی و تجهیزات خارج از جاده رایج هستند. درحالی‌که موتورهای دیزلی به طور سنتی آلایندگی بیشتری تولید می‌کنند، پیشرفت‌های تکنولوژیکی تأثیرات زیست‌محیطی آن‌ها را به میزان قابل‌توجهی کاهش داده است. همان‌طور که صنعت خودروسازی همچنان در حال تکامل است، گزینه‌های پیشرانه جایگزین مانند موتورهای هیبریدی و الکتریکی اهمیت پیدا می‌کنند. بااین‌وجود، موتورهای دیزلی جزء مهم و ارزشمند زیرساخت‌های صنعت ما هستند.

در این مقاله تفاوت موتور دیزل با موتور بنزینی را به طور کامل برای شما شرح دادیم؛ از اینکه تا انتها همراه ما بودید، صمیمانه سپاسگزاریم.

سوالات متداول

– موتور دیزل بهتر است یا موتور بنزینی؟

موتور دیزل به دلیل مصرف سوخت بهینه و کاهش آلایندگی و هزینه های مصرفی بسیار بهتر از موتور بنزینی است.

– آیا هزینه مصرف سوخت موتور دیزل با موتور بنزینی متفاوت است؟

بله، بزرگترین تفاوت موتور دیزل با موتور بنزینی، میزان هزینه آنها است؛ موتور دیزل نسبت به موتور بنزینی هزینه سوخت کمتری دارد، زیرا سوخت کمتری مصرف میکند.