سلونوئید یا خاموش کن دیزل ژنراتور چیست؟+ کاربرد آن در دیزل ژنراتور

نقش مهم دیزل ژنراتورها را در زندگی روزمره نمی‌توان انکار کرد؛ به خصوص که امروزه مراکز صنعتی مهم و دیتاسنترها و حتی بیمارستان‌ها نیاز مبرمی به آنها دارند. از این دستگاه‌های پرکاربرد مواقعی استفاده می‌شود که دسترسی به برق شهری وجود ندارد.

برای مثال ممکن است یک معدن نیاز به برق داشته باشد و محل آن در دل کویر باشد. در این شرایط به منظور تأمین برق تجهیزات و وسایل برقی آنجا از دیزل ژنراتورها استفاده می‌شود. ژنراتورها بالا و پایین زیادی دارند و از اجزای بسیاری تشکیل شده‌اند که یکی از آنها سلونوئید است.

تصور کنید برای دیزل ژنراتور شما مشکلی جدی پیش آمده که نیاز است سریعا اقدام به خاموش کردن آن کنید تا از آسیب بیشتر جلوگیری به عمل آورید. در این موقعیت چه کاری از دستتان بر می‌آید و باید چه قطعه ای را دستکاری کنید؟ در مطلب پیش رو قصد داریم به این سوال مهم پاسخ دهیم و نقش خاموش کن ژنراتور را برایتان شرح دهیم.

همه چیز درباره سلونوئید

برای سلونوئید اسامی مختلفی از جمله خاموش کن، شیر برقی و محرک سوخت در نظر گرفته شده است. این قطعه کوچک وسیله‌ای الکترومکانیکی است که در زمانی بسیار کوتاه و اندک و با دقتی بالا دستگاه را روشن یا خاموش می‌کند.

ژنراتورها به دلایل مختلفی ممکن است نیاز به خاموش شدن داشته باشند تا از بروز خسارات جدی به دستگاه جلوگیری شود. یکی از مواقعی که باید از خاموش کن یا شیر برقی استفاده کرد، کم شدن سطح یا فشار روغن است و عامل دیگر، بالا بودن دمای موتور می‌باشد.

به بیان ساده خاموش کن دیزل ژنراتور نیرو یا انرژی الکتریکی دستگاه را تبدیل به انرژی کششی یا رانشی می‌کند و بدین ترتیب جلوی روشن ماندن دستگاه را می‌گیرد. کاربرد عمده سلونوئید نه در حوزه دیزل ژنراتورها بلکه برای باز و بسته کردن درهای الکترونیکی است. علاوه بر این وظیفه دیگر شیر برقی قطع و وصل جریان سوخت موتور است.

شیر برقی دیزل ژنراتور چگونه عمل می‌کند؟

نحوه کار یک سلونوئید یا شیر برقی اینگونه است که اطراف یک هسته متحرک که همان آرمیچر است، یک میدان مغناطیسی وجود دارد. وقتی این میدان مغناطیسی داخل سیم پیچ ایجاد شد، آرمیچر به حرکت در می‌آید. با به حرکت درآمدن آرمیچر، دریچه‌ها باز و بسته می‌شود و انرژی الکتریکی تبدیل به انرژی مکانیکی خواهد شد.

تمام عملیات بالا در دیزل ژنراتور نیز شکل می‌گیرد و مسیر سوخت را به طور دقیق و منظم خاموش و روشن می‌کند. اگر بخواهیم سلونوئید را ساده تشریح کنیم می‌شود یک سیم که به دور یک هسته پیچیده شده است. این هسته از دو قسمت ثابت و متحرک تشکیل شده که آرمیچر قسمت متحرک محسوب می‌شود.

خاموش کن یا شیر برقی ژنراتور به دو شیوه عمل می‌کند که بستگی به نوع موتور دستگاه دارد. به هر حال می‌توان دو شیوه عملکرد برای این قطعه در نظر گرفت که عبارتند از:

1. حالت اولیه

برخی دیزل ژنراتورها برای روشن شدن نیاز دارند تا سلونوئید جذب کنند. در این دستگاه‌ها دو دستور جذب سلونوئید و استارت موتور همزمان با یکدیگر صادر می‌شود و دریچه پمپ سوخت پس از آن باز می‌شود. بدین ترتیب عمل سوخت رسانی و احتراق آغاز خواهد شد.

برای خاموش شدن هم دستور خاموش از برد کنترل دستگاه صادر شده و مگنت سلونوئید آزاد می‌شود تا در مسیر سیستم سوخت رسانی مانع ایجاد شود و موتور خاموش گردد. از حالت اولیه در ژنراتورهای دیزلی نظیر لوول چین، موتورسازان تبریز و پرکینز بهره گرفته شده است.

2. حالت ثانویه

در حالت اولیه گفتیم که استارت موتور و سلونوئید همزمان عمل می‌کردند حال آنکه در مرحله دوم سلونوئید نقشی در فرآیند استارت زدن ندارد. دستگاه‌های مجهز به این نحوه عمکرد دریچه پمپ سوخت را به طور معمولی برای استارت باز می‌کنند. در واقع نقش سلونوئید یا شیر برقی در این حالت فقط خاموش کردن است و نقشی در روشن شدن ژنراتور ایفا نمی‌کند.

چند نوع سلونوئید وجود دارد؟

با توجه به میزان قدرتی که موتور ژنراتور دیزلی شما دارد، شیرهای برقی طراحی و تولید می‌شوند. برای مثال فرض کنید از یک سیم پیچ بزرگ برای باز کردن یک درب استفاده شود که منطقی نیست! با این حال برای یک موتور دیزلی یا یک سکوی نفتی نیاز به شیر برقی یا خاموش کن قدرتمندی داریم. دو نوع شیر برقی وجود دارد:

• شیرهای پنوماتیکی

نوع اول شیرهای پنوماتیکی هستند که موجب حرکت یا توقف گازهایی مثل هوا، نیتروژن و اکسیژن می‌شوند.

• شیرهای برقی هیدرولیکی

نوع دیگر شیرهای برقی هیدرولیکی هستند که حرکت مایعاتی نظیر بنزین و گازوئیل را کنترل می‌کند. سلونوئید دیزل ژنراتور از نوع هیدرولیکی است که خود به دو نوع تقسیم می‌شوند. سلونوئیدها دو نوع دو سیم و سه سیم (البته نمونه تک سیم آنها وجود دارد که ولتاژ مصرفی آنها بین 12 تا 24 ولت می‌باشد) دارند که در ادامه به توضیح هر یک از آنها می‌پردازیم:

1. سلونوئید دو سیم

نام دیگر سلونوئید دو سیم، خاموش کن یا Stop Solenoid است که قدرت و توان خروجی بالایی دارند. از آنجایی که این نوع از خاموش کن‌ها جریان مصرفی زیاد 16 آمپر دارند نمی توان آنها را بیشتر از چند ثانیه یا حداکثر یک دقیقه فعال کرد.

2. سلونوئید سه سیم

نوع دیگری از سلونوئید، سه سیم است که به آنها خاموش کن گفته نمی شود و نام شیر برقی برای آنها کاربرد بیشتری دارد. از آنجایی که این نوع شیر برقی سه سیم دارد می‌تواند دائما وصل باشد و محدودیتی از این جهت وجود نخواهد داشت.

از این نوع شیر برقی یا سلونوئید زمانی استفاده می‌شود که بخواهیم برای روشن ماندن دستگاه اهرم انژکتور را بکشیم. علاوه بر این وقتی خاموش شدن دیزل ژنراتور به زمانی بین 15 تا 30 ثانیه زمان احتیاج دارد، از این شیر برقی سه سیم استفاده خواهد شد.

راهکار ساده برای عمل نکردن خاموش کن دیزل ژنراتور

سوالی که مطرح می‌شود این است که اگر خاموش کن یا همان سلونوئید به هر دلیلی باعث راه اندازی ژنراتور دیزلی نشد باید چه کرد؟

یک راهکار ساده برای چنین مواقعی که سلونوئید کار نمی کند، استفاده از قطب نما است. گفتیم که خاموش کن دارای سیم پیچ است؛ بنابراین بالقوه درون آن یک میدان مغناطیسی در جریان است و اگر قطب نما را نزدیک آن ببریم به علت داشتن جریان مغناطیسی، عقربه دچار جهش می‌شود. در این شرایط برق درون سیم پیچ جریان دارد.

اگر برق داخل سیم پیچ وجود نداشت، عقربه هم تکان نخواهد خورد و می‌توانید به کمک وسیله ای به نام مولتی متر مشکل را جدی تر دنبال کنید. نخستین اقدامی که انجام می‌دهید، بررسی اتصالات باشد و سپس دنبال سایر موارد بگردید.

در صورتی که پایانه‌های مثبت و منفی قطع شده باشند یا اینکه کابل دچار آسیب دیدگی شده باشد، سلونوئید حتی نو و آکبند هم کار نخواهد کرد. یکسری عیب و ایراد دیگری هم ممکن است برای خاموش کن یا شیر برقی عنوان کرد که عبارتند از: زنگ زدگی، فشار نامنظم، مقدار جریان نامناسب و کثیفی و خوردگی.

جایگاه محرک سوخت و دلایل خرابی آن

جایگاه محرک سوخت روی پمپ انژکتور است که به محض فشار دادن آن و یا ایجاد کشش، کار خواهد کرد و موتور دیزل ژنراتور را خاموش می‌کند. به دلایل متعددی ممکن است محرک سوخت خراب شود که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اصل نبودن آن
• ساعت کارکرد بسیار بالا

• مناسب نبودن نوع سلونوئید برای دستگاه
• نوسان برق از سمت تابلو کنترل
• گرفتگی‌های ناشی از ناخالصی‌هایی که در سوخت وجود دارد

کیفیت سلونوئید دیزل ژنراتور

همواره در کشور ما اجناس تقلبی بیداد می‌کند و به وفور یافت می‌شود. سوداگران و برخی از بازرگانان قطعات تقلبی یا بی کیفیت و ارزان را وارد بازار می‌کنند که متاسفانه عمر کوتاهی دارند. در بازاری که خود دیزل ژنراتور تقلبی یافت می‌شود، قطعه‌ای کوچک نظیر سلونوئید یا خاموش کن که چیزی نیست.

توجه داشته باشید خرید خود را از فروشگاه‌های معتبر انجام دهید و از اصل بودن کالا اطمینان حاصل فرمایید. خرابی شیر برقی خسارات مالی زیادی برایتان به دنبال خواهد داشت.

جهت خرید و مشاهده انواع دیزل ژنراتورها به صفحه دیزل ژنراتور مراجعه کنید.

چگونه شیر برقی را تست کنیم؟

همانطور که پیش تر اشاره کردیم به راحتی می‌توان از سلامت شیر برقی یا سلونوئید مطلع شویم. برای تحقق این هدف ابتدا یک قطب نما را به سیم پیچ نزدیک می‌کنیم و اگر عقربه حرکت کرد یعنی جریان برق وجود دارد. پس از آن می‌توان به کمک یک مولتی متر و قرار دادن آن روی اهم متر با اتصال به ترمینال مثبت و منفی که مقاومت آن 3/0 اهم باشد وضعیت شیر برقی را بسنجیم.

ما در پارسیان دیزل به معرفی صفر تا صد خاموش کن دیزل ژنراتور و انواع آن پرداختم. از اینکه تا انتهای این مطلب با ما همراه بودید، سپاسگزاریم.

بهمن 3, 1402